Walter Isaacson’ın Elon Musk biyografisinden önemli çıkarımlar

Walter Isaacson’ın Tesla’yı, SpaceX’i ve eski adıyla Twitter’ı yöneten huysuz şirket yöneticisini konu alan en yeni kitabı “Elon Musk” bu hafta satışa çıkıyor.

Musk halihazırda Amerikan kurumsal yaşamının en iyi bilinen ve en çok ele alınan liderlerinden biridir (ve X olarak yeniden adlandırdığı hizmetteki en kaçınılmaz figürlerden biridir). Isaacson’ın biyografisi bir Musk agonistler: Babasıyla işkence dolu bir ilişkisi olan ve kendi kendine yarattığı krizlere bağımlı olan (büyük ölçüde) kendi kendini yetiştirmiş, duygusal açıdan değişken Güney Afrikalı bir girişimcinin portresi.

Musk defalarca eziyet çekiyor, kararsız ve kaba davranıyor

Musk’ın ruh halleri, çeşitli şekillerde, “aydınlık ve karanlık, yoğun ve aptalca, bağımsız ve duygusal, etrafındaki insanların ‘şeytan modu’ dediği şeye ara sıra dalmalarla” geçiş yapmak olarak tanımlanıyor; o “çocuksu, neredeyse bodur”, “drama mıknatısı”, “aile içi huzur için yetiştirilmemiş”; “fırtına ve dram arzusu” ve “düzensiz duygusal salınımları” var. Pek çok kişi onu teşhis edilmemiş Asperger hastası olarak tanımlıyor. Musk bir noktada kendisine bipolar diyor. Onun değişken duygusal durumları, arabalardan roketlere, tünellerden yapay zekaya, güneş enerjisinden sinir implantlarına kadar zikzaklar çizen bir kitaptaki en büyük sabittir.

Isaacson, Musk’ı defalarca, görüşmediği babası Errol Musk’a benzetiyor; kendisinin de değişken ruh hallerine, yıpratıcı davranışlara, kredi toplamaya, gösterişçiliğe ve komplo teorilerine eğilimli olduğu bildiriliyor. Elon’un annesi Maye, çift boşanmadan önce Errol’ün “ona vurduğunu” söyledi ancak Errol bunu yalanladı. Musk, Errol’un, Elon’un üvey kız kardeşi olarak kabul ettiği ve Errol’ün 4 yaşından beri üvey kızı olarak yetiştirdiği Jana adlı bir kadından çocuk sahibi olmasının ardından babasını kesti. Errol, 2022’deki Babalar Günü için Elon’a yazdığı bir e-postada Biden’ı aradı. “ucube, suçlu, sübyancı bir başkan” ve Güney Afrika’da “burada Beyazlar olmayınca Siyahlar ağaçlara geri dönecek.”

Elon Musk’un kitapta söylediği hiçbir şey kendi babasının bazen tuhaf ve ırkçı yorumları kadar sarsıcı değil. Ancak başka yerlerde Elon’un sık sık empati eksikliği yaşadığını gösteren çok sayıda kanıt var. İlk eşi Justine ile düğününün ilk dansında ona şöyle fısıldadı: “Bu ilişkide alfa benim.” 2016 yılında gazetecileri, Tesla Otopilot kazalarında ölen ilk sürücüler hakkında sorular sorduktan sonra (otonom sürüş teknolojisini itibarsızlaştırarak) “insanları öldürmekle” suçladı. Bir zamanlar Tesla’nın mali açıdan kurtarılmasına yardım eden kardeşi Kimbal’in kendi restoranlarıyla ilgili yardım istemesinin ardından kısa bir süreliğine ondan uzaklaştı. Elon onların ölüme mahkum olduklarını ve “Bence ölmeleri gerektiğini” söyledi.

Bir okuyucunun, otomotiv endüstrisini karbondan arındırmaya mı yoksa insanlığın yok olmasını engellemeye çalışmanın kaosu, zorbalığı, kötü çalışma standartlarını yani belayı mı haklı çıkardığını merak etmesi doğaldır. Isaacson konuya ancak kitabının sonunda değiniyor: “Onu destansı başarılara kalkışmaya iten küstahlık ve kibir onun kötü davranışını, duygusuzluğunu ve pervasızlığını mazur görebilir mi? Onun bir… olduğu zamanlar? Cevabı hayır, elbette değil.”

Ardından, birkaç paragraf sonra Isaacson’ın ahlaki pusulasındaki ibre sallanıyor: “Fakat ölçülü bir Musk, serbest bir Musk kadar başarılı olabilir mi? … Bazen büyük yenilikçiler, risk peşinde koşan ve tuvalet eğitimine direnen erkek-çocuklardır. Dikkatsiz, utanç verici, hatta bazen zehirli olabilirler. Ayrıca deli de olabilirler. Dünyayı değiştirebileceklerini düşünecek kadar çılgınlar.”

İki Elon Musk, 2018’deki Tesla “üretim cehennemi”nden (veya Amber Heard’dan veya kızının geçişinden) önce ve sonra

2018, Musk’un halka açık bir figür olarak algılanmasında bir dönüm noktasıydı ve bu, onun 2020’deki salgın sonrası ılımlı Demokrat’tan trol muhafazakarına doğru evriminin habercisiydi. Tayland’da bir grup çocuk bir mağarada mahsur kaldığında Musk, bir denizaltı inşa etme teklifini reddeden bir kurtarma dalgıcının “pedo adam” olduğunu tweetledi. (Musk daha sonra özür diledi ama bu kolay olmadı.) Joe Rogan’ın podcast’inde esrar içiyordu ve bu da onun ABD hükümetinin müteahhidi statüsünü riske atıyordu. Tesla Roadster’ı uzaya fırlattı.

Isaacson, perde arkasında, 2017 yazından 2018 sonbaharına kadar Musk’ın hayatının en “cehennem” dönemini kapsadığını yazıyor: “Musk, depresyon, sersemlik, baş dönmesi ve manik enerji arasında gidip geldiği dönemlerden geçti.” Isaacson, Musk’ın yaşadığı kötü gidişatın izini babasının üvey kızıyla olan ilişkisine ve yakın zamanda aktör Johnny Depp ile çalkantılı bir boşanma yaşayan aktör Amber Heard’la olan fırtınalı ilişkisine kadar uzanıyor.

“Çizildi” diye duydum [Musk] Isaacson, 2017 yılı civarında karanlık bir girdaba dönüştüğünü şöyle yazıyor: “Bu bir yıldan fazla sürdü ve bugüne kadar varlığını sürdüren derin bir acıya neden oldu. … Kardeşi ve arkadaşları ondan tutkuyla nefret ediyorlardı.”

Depp-Heard iftira davasından sonra zaten yeterince kamuoyu önünde sopaya maruz kalan tanınmış bir kişinin dahil olmadığı pek çok başka stres etkeni vardı. En büyüklerinden biri, şirketin hayatta kalmasının (ve Musk’un itibarının) Tesla Model 3 için görünüşte imkansız bir üretim hedefine ulaşılmasına bağlı olduğu 2018’de Tesla’da yaşanan “üretim cehennemi”ydi. Musk fabrikayı “çılgınlık çılgınlığı” içinde dolaştırdı. ‘ diye hatırladı daha sonra, ‘dört ya da beş saat uyuyorum, çoğunlukla yerde uyuyorum. Akıl sağlığının en uç noktasındayım diye düşündüğümü hatırlıyorum.”

Kargaşasına siyasi bir yön veren şey, kızı Jenna’nın 2020 civarında cinsiyet değiştirmesi ve ardından onunla bağlarını kesme kararıydı. Musk bunun suçunu Los Angeles’taki özel bir okul olan Crossroads’ta aldığı ilerici eğitimin bir sonucu olarak “tam bir komünist” olmasına bağladı. Bu, “uyanmış zihin virüsü”nün onun sözlüğüne girdiği sıralardaydı.

Musk’ın ekibi, Tesla’ya gidiş-dönüş ulaşımını iyileştirmek için 405 otoyolunun bir kısmını yeniden boyadı

2015 yılında Isaacson, Musk’un Bel Air’deki evinden LAX yakınındaki SpaceX genel merkezine gideceğini ve Tesla’sının yolculuğu şirketin pek de işlevsel olmayan Otopilot sistemini kullanarak tamamlayabilmesini istediğini bildirdi. 405 otoyolundaki tek şerit, şerit işaretlerinin çok soluk olması nedeniyle Musk’un Tesla sorununa neden oldu. Musk’un personeli, hükümetin “ulaşım departmanında” (hangisi olduğu belirtilmemiş) karşılığında şeritlerin yeniden boyanması için düzenlemeye yardım eden bir Musk hayranı bulana kadar sabah saat 3’te otoyola gizlice çıkıp şeritleri kendileri yeniden boyamak için bir plan yaptı. SpaceX turu için.

Musk’un ilk ilkeleri ve Bill Gates’in karnı

Kitapta Musk’un defalarca “ilk ilkelere”, yani Mars’a gitmenin önemine, insanlığı çok gezegenli bir tür haline getirmenin önemine, yapay zekanın diktatörlükten kaçınmasına takıntılı olduğu tasvir ediliyor. Isaacson, Musk’ın bu konulardaki tutumunu nadiren bağlamsallaştırıyor veya inceliyor; bu da okuyucunun, Musk’un iş dünyasındaki meslektaşlarından rakip görüşler almasına neden oluyor.

Isaacson’a göre 2013’teki bir partide Musk, Google’dan Larry Page ile insan bilincinin evrende özel bir şey olduğu gerekçesiyle yapay zekanın tehlikesi hakkında tartıştı. Page, Musk’ın pozisyonunu duygusal saçmalık ve “uzman” olarak nitelendirdi. Evet, ben insan yanlısıyım” dedi Musk Page’e. “Yapay zekanın geleceğinin Larry tarafından kontrol edilmemesi gerektiğine” karar vererek OpenAI’yi Sam Altman ile birlikte kurdu (ancak ChatGPT yayınlanmadan önce projeden ayrıldı).

İlk prensip düşüncesi alternatifleri kapatma eğilimindedir. (Mars’a varıyor Gerçekten İnsanlığı kurtarmanın en iyi yolu nedir?) Kitap, Bill Gates’in farklı öncelikleri (sivrisineklerin yok edilmesi gibi) savunmak için yaptığı ziyareti anlatırken nadir görülen bir şüpheciliğe dikkat çekiyor. Musk, servetinin insan kurtaran şirketlerine harcanmasının daha iyi olacağını düşünüyor. Gates, Isaacson’a “Mars’ta denize düştü” diyor. “… Belki Dünya’da nükleer bir savaşın olması ve dolayısıyla Mars’taki insanların” geri dönüp insanlığı yeniden kurması bu çılgınca şey.

Daha sonra Musk, Gates’in Tesla hisselerinde hâlâ kısa pozisyonu olduğunu fark etti. Musk, Isaacson’a “Bu tamamen ikiyüzlülük” diye şikayette bulundu. “Sürdürülebilir bir enerji otomobil şirketinin başarısızlığından neden para kazanalım ki?” Gates’in göbekli bir fotoğrafını tweetleyerek misilleme yaptı.

Musk, Temsilci Nancy Pelosi’nin kocasına saldırmanın en büyük hatalarından biri olduğunu düşünüyordu

Temsilci Nancy Pelosi’nin kocası, 2022’de evlerini işgal eden bir adam tarafından ciddi şekilde yaralandıktan sonra Musk, Paul Pelosi’nin bir erkek fahişeyle kavga ettiğini öne süren bir bağlantıyı tweetledi ve şunları söyledi: “Bunun daha fazlası olabileceği çok küçük bir ihtimal. göründüğünden daha hikaye.” Tweet’i sildi ve Isaacson’ın bildirdiğine göre “özel olarak bunun onun en aptalca hatalarından biri olduğunu söyledi.” Kardeşi de kabul etti.

Pelosi’nin tweet’i hakkında “Çok sinir bozucu olduğu için Twitter’da Elon’u takip etmeyi bırakan” Kimbal, “Sen bir aptalsın” dedi. “Garip şeylere kanmayı bırak…” Kimbal Musk, kardeşinin Twitter’ı satın alması konusunda tamamen üzgündü. “Bu, dünya üzerindeki etkinizin ne olması gerektiğinin üzerinde bir sivilce.”

Zümrüt madeni meselesi

Yıllar boyunca Musk eleştirmenleri onu, babasının zümrüt madenlerinden kazandığı para sayesinde hayatta bir adım öne çıkmakla suçladı. Errol Musk ile röportaj yapan Isaacson, Errol’ün Johannesburg’da kesmek üzere Zambiya’daki üç madenden zümrüt almak için karaborsa anlaşması yaptığını, ancak Errol’ün madenlerde mülkiyet hissesinin olmadığını bildirdi. 1980’lerde iş çökmeden önce bu madenlerden 210.000 dolar kazandığı bildirildi.

Ancak Isaacson, Elon’un 1989’da babasının zümrüt işinden elde ettiği zenginlikle göç ettiğini “efsane” olarak nitelendiriyor. Isaacson, Errol’un zümrüt işinin yıllar önce “değersiz” hale geldiğini ve o yıl Elon Musk Kanada’ya taşındığında oğluna yalnızca 2.000 dolarlık seyahat çeki verdiğini yazıyor.

Isaacson ve Musk-Ukrayna tartışmasının bulanık suları

Yayınlanmasından önceki günlerde Isaacson’ın kitabı, Washington Post’ta Musk’ın Rusya-Ukrayna savaşına müdahalesini detaylandıran bir bölümle manşetlere çıktı. Mart 2022’de, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik geniş çaplı bir işgal başlatmasının ardından Musk, ülkenin askeri savunmasına yardımcı olmak için hemen Starlink uydu internet hizmetlerini Ukrayna hükümetine bağışlamayı teklif etti.

Ancak Isaacson, o Eylül ayında Musk’un, Rusya işgali altındaki Kırım’da bulunan Rus filosuna yönelik Ukrayna denizaltı insansız hava aracı saldırısını etkili bir şekilde engellediğini yazdı. Isaacson, “Rusya büyükelçisi birkaç hafta önceki bir görüşmede onu, Kırım’a saldırmanın kırmızı çizgi olacağı ve nükleer bir tepkiye yol açabileceği konusunda uyarmıştı” diye yazdı.

Manşetlere konu olan, Isaacson’dan gelen şu ayrıntıydı: Musk, “mühendislerine gizlice, insansız hava araçlarını etkisiz hale getiren, Kırım kıyısına yüz kilometre mesafedeki kapsama alanını kapatmalarını söyledi.” Sanki Musk Rus hükümetinin emriyle hareket etmiş gibi görünüyordu.

Cuma günü Isaacson bir düzeltme yayınladı Musk’ın sosyal medya hizmeti X’te (eski adıyla Twitter): “Ukraynalılar haberin Kırım’a kadar mümkün olduğunu DÜŞÜNÜYORDU, ama öyle değildi. Musk’tan Rus filosuna yönelik insansız hava aracı saldırıları için bunu etkinleştirmesini istediler. Musk bunu etkinleştirmedi…”

Isaacson’ın olayla ilgili bölümünün geri kalanı biraz daha bağlam sağlıyor. Musk, Ukrayna askeri savunmasına başka hiçbir şirketin yapamayacağı şekilde doğrudan destek bağışladığı göz önüne alındığında, geri tepmeye şaşırdı. Ama aynı zamanda Rus hükümetinin potansiyel nükleer misilleme blöfünü de sert bir şekilde ısırmış görünüyordu; Ukrayna o zamandan bu yana hem Kırım’a hem de Rus topraklarına çok sayıda saldırı düzenledi ve bu saldırılarda büyük bir artış yaşanmadı.

“Ben bu savaşta nasılım?” Musk bir telefon görüşmesinde Isaacson’a bu soruyu sordu. “Starlink’in savaşlara bulaşması amaçlanmamıştı.” Öfkenin ardından Starlink, teknolojisinin askeri amaçlarla nerede kullanılacağına karar veren devlet kurumlarıyla sözleşme yapıyor. Savaş meselelerine özel bir birey yerine bir hükümetin karar vermesi: Buna ilk prensip diyebilirsiniz.