İnceleme: Jeff VanderMeer’in yeniden yayınlanan ilk filmi ‘Veniss Underground’

“Bütün bir dünyayı tutan dev bir balığa asla inanamazlar. Gülerlerdi. Onlar alay ederdi. Görseler bile inanmazlardı. Bu yüzden insan ırkı ölüyor – çok sınırlı bir hayal gücü.”

Yukarıdaki alıntıdan Jeff VanderMeer‘nin ilk romanı, 2003’ün “Venis Yeraltı”, kariyeri için bir tür amaç ifadesidir. önde gelen yazarlarından biri olarak Yeni GaripVanderMeer, hayal gücünün sınırlarını tuhaf, saçma ve iğrenç uç noktalara kadar zorlamayı estetik ve etik görevi olarak benimsemiştir.

VanderMeer’in ilgili hikayeleri, parçaları ve yorumlarını içeren kitabın yeni baskısı, son 20 yılda yöntemlerinin ve hedeflerinin ne kadar tutarlı kaldığını gösteriyor. Bununla birlikte, daha büyük bir balığa dönüştüğünde bile – takdire şayan ve kesin bir şekilde – daha tuhaf hale geldiğini de gösteriyor. Geriye dönüp bakıldığında, “Veniss” gerçekten tuhaf, kanserli bir kelebek yaratığına dönüşmeden önce nispeten geleneksel, larva VanderMeer’dir.

Bu, ilk çıkışının sıkıcı veya sıkıcı olduğu anlamına gelmez. VanderMeer’in çalışmalarının çoğu gibi, siberpunk’ın harika bir şekilde yaratıcı bir şekilde bir araya gelmesi, Lovecraftçı grotesk ve büyülü gerçekçilik. Karışık bir distopik gelecekte geçen roman, gizemli genetik mühendisi Quin ve onun manipüle edilmiş canavarlıklarıyla yüzleşmeye çalışan üç ana karakteri (ikizler Nicholas ve Nicola ve Nicola’nın sevgilisi Shadrach) takip ediyor.

Sonraki maceranın öne çıkanları arasında, kafası kesilip bir tabağa yapıştırılan Vaftizci Yahya adlı hiper zeki bir mirket suikastçı; anüsünden konuşan Gollux adında bir yaratık ve Quin’in içinde olasılık dışı inini yaptığı o inanılmaz dünya balığı, engin ve ağzı açık.

VanderMeer’in söylediğine göre kısmen ilham almış bir dizi ilişkili erken hikaye Ursula K. Le Guin — bu baskıya dahildir; manzarayı efsanevi bir tarih olarak ele alarak aynı dünyadaki diğer anlatıları keşfederler. Bir kadın, peripatetik ve aşkın bir şehirde kaybolan kocasını bulmaya çalışır; bir erkek kardeş ve Flesh Dog, kız kardeşi için sağlıklı bir kalp takas etme arayışına girer; yaşlı bir adam okyanusta yüzmek için yapay zeka efendilerine meydan okur.

Bu erken aşamada bile, VanderMeer’in hayal gücü çirkin, etli, sızan tuhaflıklar için verimli bir doğum yeriydi ve dünyayı, bir köşede daha da kötü bir şey varmış gibi hissettirecek kadar doldurma yeteneğine sahipti. görmüyorum

İçinde daha sonra VanderMeerAncak yazar, köşedeki şeyin belki de görmek isteyeceğiniz bir şey olduğunu kabul etmeye daha isteklidir. Bu erken çabada, tuhaflık hala geleneksel bir düşman olarak çerçeveleniyor. “Veniss”in namuslu kahramanı Shadrach, karanlıktaki iğrenç şeylerle savaşmak için yeraltına iner ve sonra kahramanca ve temelde değişmeden, belki de arınmış olarak ışığa geri döner. Temiz ve bozulmamış, bir kahramandan o kadar da farklı değil. Robert A. Heinlein. Biyomühendisliğin iğrenç delikleri ve doğal olmayan dürtüleriyle çarpık kâbusları kötüdür; Normal iyidir.

VanderMeer’in daha sonraki yazıları, sizi nadiren sağlam ve canavar olmayanların tarafına bu kadar açık bir şekilde koyar. Onun ünlü Southern Reach üçlemesi kıyıdaki vahşi doğayı daha da vahşi bir vahşi doğaya dönüştüren bir uzaylı istilasıyla ilgili. Birincil duygusal ilişkisi bir su birikintisindeki ekosistemle olan bir biyolog olan kahraman, sonunda devasa bir canavara dönüşür. Cthulhu benzeri Deniz yaratığı. Bunu yaparken, insan istilasından arındırılmış yabancı manzara bir anlamda dünyanın daha gerçek, ekolojik olarak daha sağlam bir versiyonu olsa bile, gerçek şeklini alıyor. Kahramanın garipliği fethetmesi için gerçekten destek olmuyorsun. Garip olanı destekliyorsun.

Benzer şekilde VanderMeer’in 2017 romanında “Doğdu,” başlık karakteri yeşil bir yumru, hem korkunç bir kabus silahı hem de tatlı. Kahraman Rachel, bu şeyi bir tür bitki olarak, sonra bir evcil hayvan olarak, sonra da bir çocuk olarak yetiştirir. “Veniss Underground”da bizim yerimizi almak isteyen mirketler ise insanlığa karşı acımasız bir savaş veriyor. Yeni baskıdaki en güçlü hikaye, mirketlerin insanları öldürdüğü ve ardından bilinçlerini eski sevdiklerine karşı gönderdikleri savaşçı etli köpeklere yerleştirdiği bir savaş hakkındadır.

Borne da korkutucu ve şekilsizdir; korkunç bir evrimsel sonraki adım. Ama aynı zamanda komik ve merak uyandırıcı. Borne “gibi basit kelimeleri bile yeniden düşünmemi sağladı. iğrenç veya GüzelRachel merakla fark etti. Borne ona yeni düşünme ve var olma biçimlerini gösteriyor ve bu yüzden onu seviyor.

Tuhaflığın kendi gelenekleri vardır; korku, yanlış yerlere siper ve dokunaçlar, kayma ve ağızlar yapar. VanderMeer, ilk çalışmalarında bile bu gelenekleri alışılmadık şekillerde yeniden düzenleyebildi. Ancak zamanla canavarlığın doğasını keşfetmeye başladı – neyin insani olduğu ve neyin normal (veya olması gerektiği) algısını genişletme fırsatı sunabileceğini.

“Veniss Underground”u kaçıran VanderMeer hayranları hayal kırıklığına uğramayacak; her sayfasında yeni bir garip fikirle keyifli, düşündürücü bir roman. Ancak yazarın yıllar içinde kendi anormal büyümesini nasıl geliştirip bu şekilsiz tohumdan harikulade, çökmekte olan biçimlere çiçek açmasından da etkilenecekler.

Berlatsky, Chicago’da serbest yazar.